เพลงพระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระราชปรีชาญาณในเรื่องของดนตรี ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงตั้งแต่ยังทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช รวมบทเพลงพระราชนิพนธ์ทั้งสิ้น 48 เพลง เพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนอง และคำร้องภาษาอังกฤษด้วยพระองค์เอง มี 5 เพลง คือ “Echo”, “Still on My Mind”, “Old-Fashioned Melody”, “No Moon” และ “Dream Island” นอกจากนี้ มีเพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองขึ้นภายหลังใส่ในคำร้องที่มีผู้ประพันธ์ไว้แล้ว คือ ความฝันอันสูงสุด เราสู้ และ รัก


ผู้ที่โปรดเกล้าฯ ให้แต่งคำร้องประกอบเพลงพระราชนิพนธ์มีหลายท่าน ได้แก่ หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์, ศาสตราจารย์ ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา, ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร, ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา, นายจำนงราชกิจ (จรัล บุณยรัตพันธุ์), ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช ม.ล.ประพันธ์สนิทวงศ์ และท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค เป็นต้น

ในยุคแรก หลังจากที่เพลงพระราชนิพนธ์มีทำนองและคำร้องสมบูรณ์แล้ว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ครูเอื้อ สุนทรสนาน นำไปบรรเลงในวงดนตรีกรมโฆษณาการหรือวงสุนทราภรณ์ เพื่อให้แพร่หลายทั่วไป ปรากฏว่าหลายเพลงกลายเป็นเพลงยอดนิยมทั้งในหมู่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ ในระยะหลังพระองค์มีพระราชกรณียกิจมากมาย ทำให้พระองค์ทรงไม่มีเวลาที่จะทรงพระราชนิพนธ์เพลงใหม่ๆออกมา เพลงสุดท้ายที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ออกมาคือเพลง “เมนูไข่” เป็นเพลงแนวสนุกสนาน เนื้อร้องโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเป็นของขวัญวันพระราชสมภพครบ 72 พรรษาแด่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ เมื่อ พ.ศ. 2538

1.แสงเทียน (Candlelight Blues)

2.ยามเย็น (Love at Sundown)

3.สายฝน (Falling Rain)

4.ใกล้รุ่ง (Near Dawn)

5.ชะตาชีวิต (H.M. Blues)

6.ดวงใจกับความรัก (Never Mind the Hungry Men’s Blues)

7.มาร์ชราชวัลลภ (Royal Guards March)

8.อาทิตย์อับแสง (Blue Day)

9.เทวาพาคู่ฝัน (Dream of Love Dream of You)

10.คำหวาน (Sweet Words)

11.มหาจุฬาลงกรณ์ (Maha Chulalongkorn)

12.แก้วตาขวัญใจ (Lovelight in My Heart)

13.พรปีใหม่
14.รักคืนเรือน (Love Over Again)

15.ยามค่ำ (Twilight)

16.ยิ้มสู้ (Smiles)

17.มาร์ชธงไชยเฉลิมพล (The Colours March)

เพลงพระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ลำดับที่ 17
เพลง มาร์ชธงไชยเฉลิมพล
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
เพลงพระราชนิพนธ์ มาร์ชธงไชยเฉลิมพล หรือ The Colours March เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ ๑๗ ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. ๒๔๙๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่กองทัพไทย เพื่อใช้ในการเชิญธงไชยเฉลิมพลในพิธีการของกองทัพ
18.เมื่อโสมส่อง (I Never Dream)

19.ลมหนาว (Love in Spring)
20.ศุกร์สัญลักษณ์ (Friday Night Rag)

21.Oh I say

22.Can’t You Ever See

23.Lay Kram Goes Dixie

ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
เพลงพระราชนิพนธ์ Lay Kram Goes Dixie (ข้อมูล) เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ ๒๓ ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. ๒๔๙๘ พระราชทานให้แก่ วงลายคราม ซึ่งเป็นวงดนตรีแจ๊สส่วนพระองค์ ที่ทรงตั้งขึ้นหลังจากเสด็จนิวัตประเทศไทย บรรเลงครั้งแรกทางสถานีวิทยุ อ.ส.
“วงลายคราม” เป็นวงดนตรีที่มีแต่นักดนตรีสมัครเล่น ซึ่งล้วนแต่เป็นพระราชวงศ์ผู้ใหญ่ที่พระองค์ทรงคุ้นเคยมาแต่ทรงพระเยาว์ อาทิ หม่อมเจ้าวิมาทิตย์ รพีพัฒน์, หม่อมเจ้าแววจักร จักรพันธุ์, หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์, หม่อมเจ้ากมลสาน ชุมพล, หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์, หม่อมราชวงศ์พงศ์อมร กฤดากร หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช นักร้องของวงลายครามได้แก่ หม่อมเจ้าบูรธาภิเศก โสณกุล, หม่อมเจ้าขจรจบกิตติคุณ กิติยากร ด้วยเหตุที่วงลายครามเป็นวงดนตรีของนักดนตรี นักร้องสมัครเล่น หลายๆครั้งที่นักดนตรีมักจะเล่นผิดๆถูกๆ แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ก็มีพระมหากรุณาธิคุณ ทรงแนะนำให้กำลังใจให้ทุกคนมีความสนุกครึกครื้นอยู่กับการเล่นดนตรีอยู่เสมอ
24.ค่ำแล้ว (Lullaby)

25.สายลม (I Think of You)

26.ไกลกังวล (When), เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย

27.แสงเดือน (Magic Beams)

28.ฝัน (Somewhere Somehow), เพลินภูพิงค์

29.มาร์ชราชนาวิกโยธิน (Royal Marines March)

30.ภิรมย์รัก (A Love Story)

31.Nature Waltz

32.The Hunter

33.Kinari Waltz

34.แผ่นดินของเรา (Alexandra)

35.พระมหามงคล

เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ ๓๕ ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. ๒๕๐๒ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ครูเอื้อ สุนทรสนาน เมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๐๒ ให้เป็นเพลงประจำวงดนตรีสุนทราภรณ์ ในโอกาสที่ก่อตั้งมาครบ ๒๐ ปี นายเอื้อ สุนทรสนาน หัวหน้าวงจึงได้ขอพระราชทาน พระบรมราชานุญาตตั้งชื่อเพลงว่า “พระมหามงคล” และได้อัญเชิญมาบรรเลงนำประจำวงสุนทราภรณ์มาจนทุกวันนี้ เพลงพระราชนิพนธ์นี้ไม่มีคำร้อง มีจังหวะดนตรี 3 จังหวะ คือ เริ่มด้วยจังหวะฟอกซ์ทร็อต (Foxtrot) แล้วเปลี่ยนเป็นจังหวะแทงโก (Tango) และเปลี่ยนเป็นจังหวะแมมโบ (Mambo)
36.ยูงทอง
37.ในดวงใจนิรันดร์ (Still on My Mind)

38.เตือนใจ (Old-Fashioned Melody)

39.ไร้เดือน (No Moon), ไร้จันทร์

40.เกาะในฝัน (Dream Island)

41.แว่ว (Echo)

42.เกษตรศาสตร์
43.ความฝันอันสูงสุด (The Impossible Dream)
44.เราสู้

45.เรา-เหล่าราบ ๒๑ (We-Infantry Regiment 21)

46.Blues for Uthit

ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
เพลงพระราชนิพนธ์ Blues for Uthit เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 46 ทรงพระราชนิพนธ์เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่นายอุทิตต์ ทินกร ณ อยุธยา นักดนตรี วง อ.ส. วันศุกร์ ที่ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2522 และได้พระราชทานให้วงดนตรี อ.ส.วันศุกร์ นำออกบรรเลงครั้งแรกทางสถานีวิทยุ อ.ส. เมื่อวันศุกร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2522
47.รัก

48.เมนูไข่